Bát hương trên bàn thờ là vật linh thiêng nhất trong thờ cúng. Chính vì vậy bàn thờ gia tiên nên có mấy bát hương là câu hỏi rất nhiều người thắc mắc.
Mỗi khi con cháu thắp một nén hương lên bàn thờ là tâm thành kính gửi gắp nguyện cầu vào cói tâm linh cũng là lúc sợi dây vô hình giữa cõi tâm linh và cõi dương được thiết lập. Thần linh, gia tiên tiền tổ sẽ về ngự trị trên mỗi bát hương. Vì thế nếu bát hương uế tạp hoặc có những sự không hợp lẽ, sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến gia chủ.
Việc thời cúng quan trọng nhưng cái tâm của người thờ còn quan trọng hơn. Nhiều gia đình thời cho rằng bát hương chỉ là nơi cắm hương vào sau mỗi lần khấn vái, quan trọng nhất là phải có tấm lòng hướng đến các bậc thần linh và gia tiên tiền bối. Tuy nhiên theo quan niệm của cổ nhân, việc chăm sóc bát hương trên bàn thờ đúng cách sẽ tăng thêm sự “ độ chứng” của gia tiên với gia chủ.
Theo cổ nhân, cách bài trí bàn thờ gia tiên cũng như trong việc thờ cúng có thể chia làm 3 cấp bậc:
- Quan trọng nhất là thờ Phật để cầu mong sự bình an thanh thản đến với gia chủ, giải thoát tai ương hướng về cõi Niết bàn.
- Tiếp đó là thờ Thần, gồm nhiều vị như thờ thổ công, long mạch, thần tài, thần lộc, tiền chủ hậu chủ, cầu giúp gia đình ăn ở yên ổn.
- Sau cùng là thờ gia tiên tiền tổ là những người đã khuất trong dòng họ nhà mình, mong được tiền nhân phù hộ, độ trì trên mọi bước đường của cuộc sống.
Như thế để trọn vẹn việc thờ phụng, gia chủ phải có ít nhất hai ban thờ. Ban thờ Phật có một bát hương. Ban thờ còn lại có thể thờ chung Thần và gia tiên nhưng lại phải có 3 bát hương. Bởi vì ngoài thần linh và gia tiên thì bắt buộc phải có bát hương thờ riêng Bà cô Tổ, là người đại diện giữa Thần linh và gia tiên của mỗi gia đình.
Nhưng cổ nhân cũng cho rằng các “ thế lực ở cõi tâm linh” đều là những bậc sáng suốt công bằng vô tư, không biết ăn hối lộ của vật chất thế gian do người trần dâng cúng. Như quan niệm của nhà Phật về luật Nhân Quả là luật thiêng liêng của Trời Đất: Sự giàu có, thăng tiến không phải là do van xin, mà là do phúc đức từ kiếp trước, do tu dưỡng hiện thân; việc thờ cúng, cầu khấn chỉ có tác dụng phù trợ, thúc đẩy thêm cốt nhất ở tâm thành. Còn nếu kiếp trước gây nhiều việc ác, kiếp này làm làm nhiều việc xấu, tâm địa ác độc thì dù có lạy cầu siêng năng đến đâu cũng đừng mong cõi tâm linh độ chứng.
Đặt bát hương trên bàn thờ phải tuân theo một nguyên tắc nhất định, bất di bất dịch. Cổ nhân cho rằng, bát hương phải có sự phân chia riêng cấp bậc: Bậc cao nhất là Phật tổ, thấp hơn một chút là các vị Thần linh và cuối cùng là gia tiên tiền tổ.Trong phong tục thờ cúng, thông dụng nhất thì ban thờ Phật có riêng một bát hương. Bát hương này không cần to hơn nhưng bắt buộc phải cao hơn các bát hương khác. Trên bàn thờ thần linh thường có 3 bát hương, khi đứng ở vị trí cúng lễ nhìn lên bát hương dành cho Bà cô Tổ ở bên trái, thần linh chúa đất ở chính giữa và gia tiên nằm bên phải. Nhiều quan niệm cho rằng trong 3 bát hương này thì bát hương dành cho Thần linh bao giờ cũng to hơn và đặt cao hơn một chút so với 2 bát hương còn lại.
Với bài viết trên , hi vọng các bạn sẽ rút ra kinh nghiệm cho bản thân để việc cúng lễ thần linh và gia tiên vừa đúng phong tục lại hợp lẽ và cũng là thể hiện được sự thành tâm đối với tổ tiên của mình.
